OSTATNIE SZTUKI! Gorlickie w Wielkiej Wojnie 1914-1915. Wspomnienia, relacje, legendy.

niedziela, 23 kwietnia 2017

Gorlice. Opis miasta i okolicy - z cyklu prasowego Z Geografji Galicji z roku 1914.









Gorlice.

            Gorlice, siedziba starostwa, nad rzeką Ropą, u podnóża Karpat, na 304 m. nad poziom morza, w okolicy malowniczej. Jak niesie podanie, miało być założone przed osadników ze Zgorzelic (Goerlitz) na Ślązku. Słynne było od dawna niepoślednim ruchem handlowym, z tego powodu nazywano je zbyt może szumnie „małym Gdańskiem”.
            Dnia 3 października 1874 r. a więc akurat 40 lat temu zostały nawiedzone straszną klęską pożaru i w ciągu 2 godzin przy strasznym wichurze 437 zabudowań z całem mieniem mieszkańców oraz kościół starożytny poszło z dymem; 9 osób znalazło śmierć w płomieniach. Po tym pożarze powoli powstało nowe miasto z cegły i kamienia zbudowane, dzięki składkom w całej Galicji zbieranym.
            W odległości 5 kil. Od Gorlic znajduje się w malowniczem położeniu zamek Szymbark, sięgający jeszcze czasów Jana Kazimierza; miał w nim przebywać czas jakiś któryś z książąt Rakoczych.
            Poblizka osada Męcina Wielka posiada tak zwane grunty sołtysie. Są to nadania, datujące się jeszcze od Jana III, króla polskiego, poczynione dla zasłużonych żołnierzy w bojach z Turkami i Tatarami. Nadanie te wolnej własności gruntowej mieściły w sobie zarazem prawo zbierania tłuszczu, ukazującego się w owych stronach na powierzchni ziemi. W Siarach w sąsiedztwie Gorlic już przedkilkudziesięciu laty włościanie zbierali warząchwiami, w dołkach umyślnie wybranych lub przez samą naturę stworzonych, ten tłuszcz ziemny, używając go do smarowania osi, rozmiękczania skór itd. Sprzedawano taką ropę także na Węgry. Trwało to dosyć długo, aż dopiero Książe Stanisława Jabłonowski, właściciel dóbr Kobylanka, począł poważniej tę sprawę traktować a Ignacy Łukaszewicz, nazywany powszechnie w Galicji ojcem przemysłu naftowego, popchnął ją naprzód, zakładając na większą skalę kopalnie, a następnie destylarnie.
           W następstwie ów przemysł naftowy ogromnie się rozwinął i stanowił poważne źródło bogactwa krajowego.

          Według spisu z r. 1910 powiat polityczny gorlicki liczył ludności 82.203, z tego Polaków 62.013, Russkich 19.823, Niemców 73, innych 91. Pod względem wyznaniowym liczono wtedy rzymsko–katolików 56.307, grecko–katolików 19.683,  żydów 6.179, innych 34.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz


Zostań Patronem Z Pogranicza