Władysław Długosz - szejk z Galicji.

Władysław Długosz w roku 1911.

                Władysław Długosz przyszedł na świat 24 lipca 1864 r. w Krakowie, jako syn Franciszka, będącego sędzią i Szwajcarki, Marii z Hoennich. Edukację odebrał w Szkole Realnej w Krakowie, a następnie odbył studia techniczne w Pradze. Po ich ukończeniu zainteresował się rozwijającym się przemysłem naftowym. Dlatego też w roku 1887 osiadł na stałe w małej podgorlickiej miejscowości Siary, gdzie przez pewien czas pracował na pobliskich kopalniach w Siarach, Sękowej i Ropicy Ruskiej. Podczas swojej praktyki przeszedł wszystkie szczeble zawodowe: od pomocnika kowala, pomocnika szybowego, aż do wiertacza zmianowego. Odbył także praktykę na kopalni barona Brunickiego w Klęczanach koło Nowego Sącza, gdzie uzyskał dyplom kierownika kopalni. Z kolei na kopalniach w Krygu i Kobylance zapoznał się z nowym, kanadyjskim systemem wierceń. Po tych doświadczeniach postanowił sam spróbować szczęścia i  w roku 1890 w Siarach rozpoczął samodzielne wiercenia na których stracił cały posiadany majątek. W roku 1893 zatrudnił się w firmie Bergheim i MacGarvey i wyruszył jako kierownik kopalni do Borysławia. Tam prowadził wiercenie otworu „ na Potoku”, gdzie na głębokości 500m napotkał ściskające pokłady woskowe. Wtedy też właściciel, MacGarvey, stracił nadzieję na odnalezienie ropy i zlecił przerwanie prac. Długosz jednak wbrew woli swojego pracodawcy, wiercił dalej i dzięki zastosowaniu nowinek technicznych odnalazł w roku 1896 pokłady nafty na głębokości 900m, z produkcją 40t ropy na dobę. W ten sposób Władysław Długosz stał się odkrywcą głębokich złóż ropy w Borysławiu, jednocześnie awansując na dyrektora wielu kopalń w przedsiębiorstwie MacGarveya.

                   W tym samym też roku, stając się bogatym człowiekiem, ożenił się w końcu z Kamilą Dembowską, córką właściciela Siar, o której względy zabiegał już od kilku lat, natrafiając jednak na przeszkody ze strony przyszłego teścia. Niedługo potem wykupił wieś Siary wraz z pałacem Dembowskich, który był zadłużony na skutek nieudanych inwestycji Dembowskiego.

Pałac Długoszów w Siarach, lipiec 2014 r.
Fot. Anna Kusiak

                   Później Władysław Długosz ponownie próbuje działać w przemyśle naftowym jako samodzielny przedsiębiorca. W 1908 r. wraz z baronem Popperem i Dembowskim zakłada Galicyjską Spółkę Naftową, a potem spółkę Długosz-Łaszcz. W 1909 r., nabywając prawa naftowe na terenach rządowych, zawiązuje spółkę Dąbrowa dla wierceń tamże. Jego błyskotliwie rozwijającej się karierze potentata naftowego nie zaszkodził nawet wielki pożar, który wybuchł w lipcu 1908 r. w Borysławiu, a który ugaszono dopiero po 44 dniach.

Pożar w Borysławiu:
Palący się szyb "Oil City", otoczony płomieniami i kłębami dymu, 1908.

Pomnik Władysław Długosza w Sękowej.
Październik 2015 r., fot. Anna Kusiak

                  W tym też czasie w wyższych sferach przemysłu naftowego uznano iż ten dział gospodarki, który zyskał już światową sławę, powinien mieć także swoją reprezentację w Sejmie Krajowym, dlatego zachęcano wybitniejszych naftowców do kandydowania w wyborach w 1908 r. Władysław Długosz postanowił kandydować i został wybrany jako jeden z trzech posłów reprezentujących sfery naftowe, a w niedługim czasie później związał się z ruchem ludowym. W 1909 r. został marszałkiem Rady Powiatowej w Gorlicach i pełnił ten urząd do 1923 r. Jako poseł i marszałek bardzo angażował się w rozwój powiatu gorlickiego, to z jego inicjatywy powstało m.in.: Okręgowe Towarzystwo Rolnicze, spółka handlowa „Sierp”, związki mleczarskie, domy ludowe. Wiele energii poświęcił także na budowę szkół powszechnych, a w Gorlicach ponadto wybudował bursę polską przy ul. Węgierskiej i bursę ruską dla młodzieży łemkowskiej przy ul. Sienkiewicza. Wspierał finansowo ruch sokolski i harcerski, a także sportowy i krajoznawczy. Sponsorował budowę „Domu Sokoła” z pierwszym kinem w Gorlicach, odbudował również zabytkowy, drewniany kościółek w Sękowej  zniszczony podczas I Wojny Światowej w latach 1914-1915, wspomagał również budowę boiska sportowego „Karpatia” w Gliniku Mariampolskim oraz zakupił teren pod budowę boiska sportowego w Gorlicach.

Rycina W. Długosza z roku 1911.

                    W 1911 r. został wybrany posłem do austriackiej Rady Państwa , a już kilka miesięcy później, pomimo obaw ze swojej strony, a za namową prezesa Koła Polskiego – Bilińskiego przyjmuje stanowisko ministra do spraw Galicji, z którego składa dymisję w roku 1914 na skutek rozłamu w Polskim Stronnictwie Ludowym. Nie zaprzestał jednak swojej działalności politycznej i wraz z wybuchem I wojny światowej został przewodniczącym komisji gospodarczej Koła Polskiego. W czasie intensywnych działań wojennych w gorlickim w końcówce 1914 i początkiem 1915 r. Długosz przebywa czasowo w Krakowie. Jeszcze w trakcie trwania wojny prężnie działa jako poseł w sprawie odbudowy zniszczonego kraju, próbuje także ulżyć losowi ludności ewakuowanej z Galicji, odwiedzając często baraki obozowe w których ci przebywają. Długosz był też współtwórcą rezolucji Tetmajera z 28 maja 1917 r., o niepodległej i zjednoczonej Polsce z dostępem do morza. W tym samym roku, w grudniu, wygłasza słynną mowę w Komisji Wojskowej Delegacji Austriackiej, w której to wymienia wszystkie krzywdy jakich doznała ludność polska podczas tej wojny, konsekwencją owej mowy był fakt iż Długosz został poddany pod tajny dozór władz austriackich.

                    Od 1917 r. aż do śmierci Władysław Długosz pełni funkcję prezesa Krajowego Towarzystwa Naftowego. W 1918 r. nabywa folwark w Bieczu – Załawiu wraz z przyległymi polami naftowymi i z dużym rozmachem przystępuje do rozwoju kopalnictwa naftowego w rejonie Biecza.

                   W 1921 r. Długosz otrzymał od rządu polskiego prezesurę Państwowej Rady Naftowej, a rok później zostaje wybrany do Senatu RP. W 1931 r. za zasługi dla przemysłu naftowego otrzymuje Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta.

                 Wszystkie kopalnie rodziny Długoszów były w ich posiadaniu do roku 1939, kiedy to wraz z rozpoczęciem okupacji przejęli je Niemcy, a w 1946 r. zostały upaństwowione. Władysław Długosz nie doczekał tych przykrych wydarzeń, gdyż zmarł 24 czerwca 1937 r. i został pochowany w rodzinnym mauzoleum w Siarach.