A. Wójcik, Pogórze - wskrzeszony regjon - artykuł prasowy z roku 1938.

Zachowano pisownię oryginalną. Źródło u autorów.

Pogórze – wskrzeszony regjon.

Gorlice, w marcu.

          Na konferencji powiatowej Związku Ziem Górskich w Gorlicach wysunięto kapitalne zagadnienie regjonu, który dotychczas w żadnej mapie, wykresie czy spisie nie figurował, regjonu polskiego dotąd naukowo nie opracowanego, a noszącego nazwę Pogórza Beskidu Niskiego, obejmującego północne części powiatu gorlickiego, jasielskiego i krośnieńskiego.

          Ludność Pogórza jest wyłącznie polska i posiada własną odrębną kulturę ludową, która na skutek rozwoju w tych stronach przemysłu naftowego zaczęła w szybkiem tempie zanikać.

          Niwelacyjny ten proces prawie w ostatniej chwili zatrzymano ratując od zupełnej zagłady skarby kultury narodowej, jakiemi są ostatnie strzępy i okazy stroju ludowego Pogórza. Na podstawie tych ostatnich okazów odtworzono kilkanaście  kompletów stroju Pogórzan, który już w zeszłym roku na Święcie Gór w Wiśle budził zachwyt i zaciekawienie. Ze strojem tym warto się bliżej zapoznać wszak on w pierwszym rzędzie charakteryzuje odrębność regjonu Pogórza, co dopiero wskrzeszonego.

Grupa Pogórzan w malowniczych strojach.

           Oryginalność stroju Pogórzan polega przedewszystkiem na prymitywiźmie kroju, zwłaszcza przy płaszczu białym sukiennym, czyli tak zwanej „cuwie”. – Wszystkie cięcia i zszycia biegną tu w linjach prostych.

           Męski strój Pogórzan oprócz wspomnianej ciekawej cuwy, składa się z niebieskiej kamizelki ze srebrnemi guzikami, siwych spodni, szerokiego pasa i wełnianej czapki „magierki” na zimę lub słomianego kapelusz na lato, oraz butów z cholewami.

           Równie piękny i ciekawy jest strój kobiecy. Składa się z białego haftowanego fartucha i koszuli, oraz karmazynowego lub niebieskiego gorsetu i zapaski z sutą koronką bobowską.
           Zainteresowanie się regjonem Pogórza przez Związek Ziem Górskich przyczyni się niewątpliwie do uratowania i zachowania nie tylko stroju miejscowego, ale także i innych przejawów kultury ludowej Pogórza, jakiemi są stare zwyczaje i obrzędy ludowe.

Adam Wójcik